1- Atxarreko karsta da Urdaibaiko handiena, 900 hektarea hartzen ditu eta. Hain ezagunak eta turistikoak diren lekuez inguratuta egonda, deigarria da bere artadietan gordetzen duena zein ezezaguna den. Espeleologoek hiru eremutan bereizten dugu Atxarre, uren ibilbide teorikoen arabera. Hegoaldekoa, Osinaga-Argatxa sistema da gehien ezagutzen dena. Iparraldekoa, Gametxo eta San Pedro ermitaren arteko urak Laida ingurura bideratuko lituzkeena. Eta erdikoa, 400-500 hektarea ingururekin askori loa kentzen diguna. Izan ere, badakigu zein diren Arketasera (Urdaibaiko urbegi nagusia) doan ura batzen duten urzulo nagusiak, baina ez da lortu horietatik kolektorera heltzeko beste sakontzea. Ibarrangelu da Urdaibain kobazulo gehien ezagutzen diren udalerria (90 inguru), baina koba kopurua ez dator bat esploratutako metro kopuruarekin. Aurreko guztiagatik, Atxarre ADES taldeko espeleologoen erronka handietako bat bihurtu da
1- La subunidad kárstica de Atxarre, con sus 900 hectáreas de superficie, es la más amplia de Urdaibai. En ella (siempre hablando teóricamente pues todavía no se ha demostrado nada con claridad) se pueden distinguir tres subzonas atendiendo a los posibles drenajes. La del sur se conoce bastante pues en ella se desarrolla el colector Osiña/Argatxa. La del norte, drenando en su mayor parte hacia Laida y posiblemente de manera residual, hacia pequeñas surgencias en la misma línea de costa. Y la central, la más amplia con sus 400-500 hectáreas, resulta todo un reto, pues a pesar de -supuestamente- drenar hacia una de las surgencias kársticas más potentes de Urdaibai y de conocerse más de 45 espeluncas, aún no se ha conseguido alcanzar el colector subterráneo que -supuestamente- debe existir en las profundidades. La mayoría de las cavidades conocidas en este sector se sitúan en Ibarrangelu que es, a su vez, el municipio de Urdaibai en el que más cavidades (alrededor de 90) se catalogan y, sin embargo, menos metros de galerías se conocen. Todo esto, en un karst tan potente como Atxarre resulta paradójico y, hasta cierto punto frustrante para los espeleólogos. Una anomalía, convertida en reto
4- Akordako Garteiz auzunearen azpiko maldan kokatutako Garteizko koba da beste haizpe handi bat. Atxindaren antzeko kotan kokatzen da, eta hau ere urteen igaroaz zarratuta geratu da
5- Uste da Aikitx koba garai baten Erreketas eta Leze Galduek batzen duten uraren urzuloa zela. Horrek potentzial handia ematen badio ere, milaka urtean izandako prozesu berreraikitzaileak jarraipena itxi egin du
5- Aikitx parece ser el antiguo sumidero que hoy en día recogen Erreketas y Leze Galdue. De ser así se estaría ante una de las cavidades de más potencial pero, como en las otras “fósiles” la galería principal está colmatada, en esta ocasión por procesos reconstructivos
7- Ibarrangelun ezaguna den Armendua mendiaren mendebaldeko magaleko urak Leze Galdue deituriko urzuloan barneratzen dira hareharriak kareharriarekin talka egiten duenean. Leizearen barrua harri pilaketa handi bat da, eta 2018. urtean fraktura nagusitik aldentzen zen adar berri bat aurkitu bazen ere, ez zen bertatik uren kolektorera heltzea lortu…